سندروم فومو (FOMO) و تاثیر آن در معاملات بورس
سندروم فومو (FOMO) چیست؟
سندروم فومو FOMO در واقع یک وضعیت روانی است که ناشی از ترس و اظطراب فرد به جهت از دست دادن فرصت هایی در جایی ، در شرایطی و یا در بازاری ( کسب و کار) وجود دارد. این سندرم، نوعی نگرانی شدید و دلهره درونی نسبت به جا ماندن و بی خبر ماندن از تغییرات بویژه امروزه در فضای مجازی و شبکه های اجتمایی است.
در فرهنگ لغت اکسفورد، سندروم فومو FOMO دارای معانی متنوع ایست:
- نوعی اضطراب اجتماعی
- نوعی نگرانی اجباری به علت ترس از از دست دادن یک فرصت یا رویداد لذت بخش!
مثال سندروم فومو
زمانیکه فرد در جایی است که نمی تواند آنلاین باشد احساس ناخوشایند، شبیه به استرس و نگرانی و ترس از نبودن فرد یا چیزی مهم در او پدیدار می شود.
فرد احساس می کند که دیگران از بودن و حضور در یک شرایط و موقعیت (مهمانی، رویداد، کسب و کار… ) و یا در یک محیط تماس مجازی لذت یا اوقات خوشایند و یا یک تجربه بینظیری داشته اند ولی او از آن بی نصیب و بیاطلاع مانده است.
این سندرم نوعی احساس نیاز برای چک کردن دائمی گوشی زندگی آنلاین است که در صورت عدم دسترسی نوعی اضطراب و دلهره در فرد ایجاد می کند و تا زمانیکه فرد گرفتار آن را چک نکند، ادامه مییابد و دوباره تا شروع افزایش اضطراب، کاهش خواهد یافت.


تاثیر سندروم فومو FOMO در یک معامله گر بازار بورس
ترس از دست دادن ( فرصت، سود، لذت ، یک تجربه بکر. . . ) ممکن است منجر به اتخاذ تصمیمات غیر منطقی در فرد شود. ترس و طمع (Fear and Greed) یکی از فرآیندهای احساسی رایج در سرمایه گذاران است که ممکن است منجر به خطاهای سرمایه گذاری فرد شود.
در دنیای تجارت بویژه معامله گری در بازارهای سرمایه، سندروم فومو FOMO در واقع یک وضعیت روانی است که ناشی از ترس فرد به جهت از دست دادن فرصت های سود آوری است که در بازار وجود دارد. در این وضعیت ممکن است سرمایه گذار فکر کند که بقیه در حال بردن سودهای بسیار زیاد هستند و وی از قافله جا مانده است.
یک سرمایه گذار باید بر این احساسات در فرآیند سرمایه گذاری فائق آید و صرفا بر اساس جمع آوری اطلاعات مفید و موثر، تحلیل کارشناسی شده، مدیریت سرمایه و شرایط روانشناختی بازار در قالب یک استراتژی مشخص، مدون و آزمون یافته تصمیم گیری و اقدام نماید.
مثال سندروم فومو
یک نمونه کاربردی در بورس ایران، خیلی از معامله گران تاره کار و عموما جوان، با باز شدن یک نماد ( بویژه اگر اخبار و شنیده های مثبتی از آن دست به دست شده باشد ! )، سهام موجود را فروخته ( حتی اگر مثبت و در حال سود باشد !) و برای خرید سهام باز شده ( بدون مطالعه و تحلیل و برسی ارزندگی آن و بدون هیچگونه طرحی ) هجوم می برند ! و گاها در صفهای خرید چند میلیونی می ایستد، با وجودیکه می داند امکان خرید سهم با این حجم از صف در آنروز ممکن نمی باشد ! اما همچنان سرمایه و وقت خود را هدر می دهند ! این همان تاثیر سندروم فومو می باشد.
با این توضیحات و مثال کاربردی، حالا می دانیم که فومو FOMO ، چگونه می تواند منشا برخی از تصمیمات نادرست و هیجانی در سرمایه گذاری و آینده کسب و کار ما باشد ( خرید هر سهم دم دستی بدون تحلیلی قبلی ). در فرآیند سرمایه گذاری ( در بازار ارز، بورس، بازارهای مالی و … ) تعقل و دوری از هیجانات یکی از اصول سرمایه گذاری به شمار می رود.


فومو در چه بازارهایی اتفاق میافتد؟
فومو ترس جا ماندن از سود است و این در هر بازاری ممکن است اتفاق بیفتد. در بورس ایران نیز تا حدی در سالهای ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ این فومو بوده. بهطوری که شاهد بودیم بعد از خبر شیوع کرونا و سقوط بازارهای مالی جهان، شرایط بازار بورس ایران به نحوی بود که فوموی بازار بر ترس تاثیر کرونا بر عملکرد شرکتها چیره شد و باعث شد تا برخی از سهمها بدون توجه به این شرایط تا چند برابر رشد قیمت را تجربه کنند.
اما معمولا فومو را برای ارزهای دیجیتال بیشتر میشنویم تا بازارهای مالی دیگر؛ زیرا صعود چشمگیر ارزهای دیجیتال در دهه گذشته باعث شده تا مردم ارزهای دیجیتال را با سودهای فضایی بهخاطر بسپارند. مقایسههایی که با گذشته و حال میکنند نیز در نقش ایجاد فومو برای ارزهای دیجیتال، بسیار تاثیرگذار هستند.
آیا طلای جهانی هم فومو دارد؟ سندروم فومو
طلای جهانی نیز مثل هر بازار دیگری در برخی از مواقع ممکن است دچار فومو شود. اما این فومو مثل ارزهای دیجیتال و بیتکوین همیشگی نیست. بهعنوان مثال آمریکا وارد یک جنگ تمام عیار با کشوری دیگر میشود که این امر باعث سقوط بازار بورس آمریکا خواهد شد.
در چنین شرایطی معمولا قیمت طلا شروع بهافزایش میکند و مردم شروع به خرید احساسی طلا میکنند. چون فکر میکنند که اگر اکنون نخرند فردا قیمت طلا بیشتر از امروز خواهد بود. در این لحظه میگوییم که طلا هم دچار فومو شده است.
اما دلیل اصلی اینکه چرا این فومو در قیمت طلای جهانی همیشگی نیست را میتوان در تاریخ و گذشته رفتار قیمتی طلا دید. طلا همواره و از گذشتههای دور به عنوان یک سرمایه امن، قابل اعتماد و با نوسانهای کم، در بین سرمایهگذاران شناخته شده است که در دراز مدت، همواره رو به رشد بوده. به همین دلیل کسی برای پولدار شدن و سود زیاد طلا نمیخرد (مگر در شرایط خاص و جو حاکم بر بازار طلا).


راه مقابله با سندروم فومو در سرمایه گذاری
کسانی که در سرمایه گذاری به سندروم فومو مبتلا هستند باید یک سری کارها انجام دهند تا بتوانند آن را برطرف کنند چون هر چه بیش تر این وضعیت نگرانی در افراد باقی بماند نه تنها باعث ضرر مالی بلکه ضرر جانی را هم به دنبال دارد. در ادامه به نمونه هایی از آن ها اشاره شده است.
داشتن استراتژی
یکی از مهم ترین چیزها این است که برای خود استراتژی داشته باشید. قبل از این که وارد بازار شوید تکلیف خودتان را مشخص کنید که چه چیزی را از بازار می خواهید. تا چه حد سودآوری برایتان کافیست. انتظار شما از بازار چیست و طبق همان برای خودتان و پولتان برنامه ریزی کنید که تکلیف خودتان را بدانید.
در این حالت شما می توانید از خرید وفروشتان مطمئن باشید و هیچ نگرانی ای به دلتان راه ندهید. چون با داشتن استراتژی، دیگر اخبار و اتفاقات بازار قرار نیست به راحتی در شما اثر بگذارد و خرید و فروشتان را به سرعت تحت تأثیر قرار دهد.البته کسب اخبار موثق برای خرید و فروش بر اساس استراتژی خودتان لازم است. نه این که فقط معاملاتتان بر پایه ی اخبار انجام شود.
کنترل هیجانات
راه دیگر کنترل هیجانات است. این که قبل از انجام معاملات به آرامسازی جسمانی خود بپردازید. نفس عمیق بکشید و بعد با دور کردن هیجانات خود دست به خرید و فروش بزنید. یادتان باشید اگر هیجان دارید قبل از کنترل آن به هیچ وجه دست به خرید و فروش نزنید؛ زیرا در آن زمان گرفتن تصمیم منطقی دشوار است.
باور به خویشتن
باور به خویشتن اصل مهم دیگر در تجارت است. وقتی به خودتان باور داشته باشید بدون استرس و با داشتن اعتماد به نفس بالا خرید و فروش می کنید.
دانستن شرایط بازار سندروم فومو
واقعیت این است که یک طرف بازار سرمایه سودآوری و طر ف دیگر ضرر است.پس سرمایه گذار موفق کسی است که با استفاده از تحلیل، میزان سودآوری اش را افزایش و میزان ضررش را کاهش دهد.اگر هم ضرر کند نگران نمی شود چون به خود باور دارد که میتواند در معاملات بعدی آن ضرر مالی را جبران نماید.
دوست داشتن خود سندروم فومو
همیشه یادتان باشه خودتان را دوست داشته باشید. برای خودتان هدیه بخرید و برای خود ارزش قائل باشید. در این صورت چون می دانید ارزش شما بیش تر از پولتان است، استرس و نگرانی را از خود دور می کنید تا به امراض مختلف جسمی و روحی دچار نشوید.
سرمایه گذاری با پول مازاد سندروم فومو
مورد بعدی که اهمیت بسزایی هم دارد این است که پول مازاد خود را در تجارت سرمایه گذاری کنید. تا نگرانی این را نداشته باشید که اگر ضرر کنید دیگر همه چیزتان را از دست داده اید.
برای مشاهده مطالب دیگر بورس آموز کلیک کنید.
برای ورود به اینستاگرام بورس آموز کلیک کنید.
قصد شروع سرمایهگذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاریها انجام دهید:
دیدگاهتان را بنویسید