حق تقدم سهام چیست؟

حق تقدم سهام یکی از مواردی است که بعد از افزایش سرمایه شرکت‌ها سهامداران را درگیر خود می‌کند. زمانی که یک شرکت بورسی تصمیم به افزایش سرمایه می گیرد و سرمایه خود را افزایش میدهد، به نسبت درصد افزایش سرمایه، تعداد سهام آن شرکت هم افزایش می یابد.

شرکت‌ها به‌منظور تأمین منابع موردنیاز برای گسترش فعالیت‌های خود و توسعه طرح‌ها، اصلاح ساختار مالی شرکت، افزایش قدرت رقابت خود و بهره‌برداری از پروژه‌های جدید اقدام به ثبت افزایش سرمایه می‌کنند.

شرکت‌های بورسی با دعوت از تمامی سهامداران به مجمع عمومی فوق‌العاده، تصمیم‌گیری در خصوص افزایش سرمایه را مطرح می‌کنند و در صورت موافقت سهامداران، افزایش سرمایه در مجمع فوق‌العاده تصویب و فرآیند ثبت افزایش سرمایه اجرایی می‌شود.

نماد حق تقدم سهام چیست؟

بعد از برگزار کردن مجمع شرکت یک نماد حق تقدم در بازار به آن شرکت اختصاص داده می شود تا سهامداران بتوانند از طریق آن نماد، حق تقدم های خود را بفروشند.

مثال: اگر شرکت ایران خودرو با نماد خودرو به افزایش سرمایه بپردازد، نماد حق تقدم آن خوروح می شود.

آیا نماد حق تقدم همیشه قابلیت خرید و فروش دارد؟

خیر، نماد حق تقدم یک شرکت بورسی تنها در مدت زمان مشخصی قابلیت خرید و فروش خواهد داشت، نه همیشه.

مزایای عرضه حق تقدم

برای سهامداران

1. انتشار سهام جدید به قیمت پایین، قیمت بازار سهام را کاهش می‌دهد. اما اگر سهامداران حق خرید خود را استفاده کنند، زیانی از این لحاظ به آن‌ها وارد نمی­‌شود.
2. حق تقدم باعث حفظ تأثیرگذاری سهامداران فعلی بر روی مدیریت و تصمیمات شرکت، از طریق حق رأی در مجامع می‌شود.

برای شرکت

1. عرضه حق تقدم باعث کاهش قیمت و درنتیجه موجب افزایش تقاضا برای سهام شرکت می‌شود.
2. به علت پایین بودن قیمت خرید حق تقدم، سهامداران از این قیمت استقبال کرده و باعث جذب سرمایه بیشتری برای شرکت می­‌شود.
3. انتشار حق تقدم، باعث کاهش نسبت اهرمی و افزایش ظرفیت استقراض شرکت می­‌شود.
4. تامین مالی از طریق فروش حق تقدم نسبت به فروش سهام عادی، هزینه بسیار کمتری دارد.

معایب حق تقدم سهام

1. فرایند پذیره نویسی عرضه حق تقدم زمانبر می باشد و اگر این احتمال رخ دهد که جهت قیمت در بازار تغییر کند و از صعودی به نزولی تبدیل شود زیان سنگینی را به سهامداران خود تحمیل خواهد کرد.
2. اگر سهامداران از پذیره‌نویسی حق تقدم خبردار نشوند و یا به دلیل ناتوانی مالی در پذیره‌نویسی شرکت نکنند، در اکثر مواقع به ضرر آن‌ها تمام می‌شود.

نحوه استفاده از حق تقدم سهام

بعد از فرآیند تصویب افزایش سرمایه شرکت در مجمع، یک فرم برای سهامداران شرکت به پیوست ارسال می گردد که به آن فرم، حق تقدم خرید سهام اطلاق می گردد. اطلاعات مربوط به افزایش سرمایه شرکت در این فرم درج شده است. برای استفاده از حق تقدم خود م بایست طی پروسه ۶ ماهه که قابل تمدید هم هست، نسبت به پر کردن این فرم اقدام نموده و آن را به شرکت ارسال نمایید.

دامنه نوسان در حق تقدم چقدر است؟

حق تقدم به دلیل ویژگی‌ هایی مانند دامنه نوسان دو برابری نسبت به سهم عادی ریسک بالایی دارد. نوسان دو برابری هم می تواند سود هنگفتی را نصیب سرمایه گذار کند و هم می تواند باعث ضرر و زیان جبران ناپذیری شود که این موضوع به میزان آشنایی شما با بورس و تشخیص درست زمان ورود و خروج توسط شما بستگی دارد.

اشخاصی که به معامله حق تقدم می پردازند باید به این موضوع توجه کنند که ریسک حق تقدم سهام بیشتر از سهام عادی می باشد، چون در این حالت در طی روز در بیشترین حالت می تواند حدود ۲۰ درصد هم نوسان داشته باشد در حالتی که این دامنه نوسان برای سهام عادی نزدیک به  ۱۰ درصد می باشد.

چگونه حق تقدم سهام خود را به سهم تبدیل کنیم؟

درصورتی‌که سهامدار بخواهد حق تقدم خود را به سهم تبدیل کند، لازم است در یک بازه ۶۰ روزه، مبلغ اسمی سهام را معادل حق تقدمی که در اختیار دارد به‌ حساب شرکت پرداخت کند و فرم شرکت در افزایش سرمایه را تکمیل نماید. تمام اطلاعات اعم از زمان دوره پذیره نویسی ۶۰ روزه، شماره‌حساب شرکت و فرم افزایش سرمایه در سایت کدال اطلاع‌رسانی می‌شود.

نکته: ارزش اسمی یا ریالی، قیمتی است که بر روی هر برگه اوراق بهادار یا اوراق قرضه چاپ و منتشر می‌شود.

درج ارزش اسمی در برگه سهام به این معنا نیست که سهم موردنظر به قیمت ارزش اسمی به فروش رود؛ بلکه ممکن است به دلایل مختلف نظیر وضع بازار و شرایط شرکت، سهم باقیمت بیشتر یا کمتر از ارزش اسمی فروخته شود. در ایران ارزش اسمـی هر سهم ۱۰۰ تومان است.

حق تقدم استفاده نشده چیست؟

اگر شخصی فرم شرکت در افزایش سرمایه را تکمیل نکند و حق تقدم خود را در مدت زمان تعیین شده نفروشد، به این حق تقدم ها، حق تقدم استفاده نشده می گویند که شرکت حق تقدم استفاده نشده را به روش حراج و از طریق آگهی ها می فروشد و مبلغ کارمزد فروش را از آن مبلغ کم کرده و باقیمانده آن را به حساب سهامداران واریز می نماید.

چگونه می‌توان حق‌تقدم‌های استفاده‌نشده را خریداری کرد؟

بعد از اتمام دوره ۶۰ روزه پذیره‌نویسی، با اعلام قبلی توسط شرکت، یک روز برای خریدوفروش حق‌تقدم‌های استفاده‌نشده تعیین می‌شود. سهامدارانی که قصد خرید حق‌تقدم‌های استفاده‌نشده را دارند باید علاوه بر مبلغ خرید حق‌تقدم‌ها، مبلغ اسمی به ازای هر سهم را در سامانه آنلاین خود واریز کنند.

اگر حق تقدم خریداری‌شده از بازار، از نوع حق تقدم استفاده‌نشده باشد، آیا امکان فروش دارد؟

درصورتی‌که حق تقدم سهام خریداری‌شده از نوع استفاده‌نشده باشد، قابلیت فروش در بازار را ندارند؛ که در این حالت کارگزار بابت هر سهم خریداری‌شده، مبلغ اسمی را از حساب سهامدار برداشت می‌کند. درواقع فرد سهامدار لازم است به‌اندازه مبلغ اسمی هر سهم خریداری‌شده، در حساب کارگزار خود وجه کافی داشته باشد.

برای مشاهده مطالب دیگر بورس آموز کلیک کنید.

برای ورود به اینستاگرام بورس آموز کلیک کنید.