اندیکاتور OBV در تحلیل تکنیکال

اندیکاتور OBV قیمت و حجم معاملات را با یکدیگر ترکیب میکند و اصولا به عنوان یک اندیکاتور حجمی شناخته میشود.

این اندیکاتور نشان میدهد که آیا تغییرات قیمت قوی هستند یا ضعیف. اساساً اندیکاتور OBV دو جریان حجم منفی و مثبت معاملات را با روند قیمت سهام در طول زمان مقایسه می کند و به شما میگوید که آیا روند شکل گرفته شده از ثبات برخوردار است یا خیر.

جوزف گرنوایل (Joseph Granville) برای اولین بار معیار حجم تعادلی را در کتاب خود به نام «کلید جدید گرنوایل برای کسب سود در بازار سهام» (Granville\’s New Key to Stock Market Profits) در سال ۱۹۶۳ مطرح کرد.

گرنوایل باور داشت که حجم، نیروی اصلی محرک بازارهاست و حجم تعادلی را برای هنگامی که بازارها به‌علت تغییرات حجم دستخوش تغییر می‌شوند تنظیم کرد.

او در کتاب خود، پیش‌بینی‌های مبتنی بر اندیکاتور حجم تعادلی را بسیار مستدل خواند و باور داشت که به‌هنگام افزایش شدید حجم بدون هیچ تغییر قابل‌توجهی در قیمت سهام، قیمت درنهایت به سمت بالا می‌جهد یا به سمت پایین افت می‌کند.

بنابراین اندیکاتور حجم تعادلی (به انگلیسی On-Balance Volume ) یک اندیکاتور تکنیکال از نوع مومنتوم است که از جریان حجم برای پیش‌بینی تغییرات قیمت سهام استفاده می‌کند.

نکات کلیدی

• حجم تعادلی (OBV) یک اندیکاتور مومنتوم است که از تغییرات حجم معاملات برای پیش‌بینی قیمت استفاده می‌کند.
• حجم تعادلی احساسات جمعی را نشان می‌دهد که می‌تواند نتیجه آن بازار خرسی یا گاوی باشد.
• با مقایسه میله‌های قیمت و حجم تعادلی می‌توان به سیگنال‌های کاربردی‌تری نسبت به هیستوگرام‌های حجمی سبز یا قرمز که اغلب در پایین نمودارهای قیمت یافت می‌شوند دست یافت.

اندیکاتور حجم تعادلی (OBV) بیانگر چیست؟

نظریه پشت حجم تعادلی طبق تمایز بین ورود و خروج پول هوشمند ، یعنی سرمایه‌ گذاران نهادی و سرمایه‌ گذاران خرد و کمتر حرفه‌ ای می باشد.

در واقع وقتی که صندوق ‌های سرمایه ‌گذاری مشترک و صندوق ‌های بازنشستگی به خرید سهامی اقدام می کنند که سرمایه ‌گذاران خرد برای خرید آن اقدام کرده اند، حجم امکان دارد زیاد شود حتی چنانچه قیمت از ثبات نسبی برخوردار باشد.

در انتها، این حجم زیاد شده به افزایش قیمت متنهی خواهد شد، اینجاست که سرمایه ‌گذاران بزرگ تر شروع به فروش و سرمایه ‌گذاران کوچکتر شروع به خرید خواهند کرد. با وجود این که مقدار اندکی حجم تعادلی روی نمودار قیمت تعیین شده و به‌ صورت عددی محاسبه می شود، این میزان اهمیت چندانی ندارد.

روش کارکرد اندیکاتور OBV

روش کارکرد OBV چندان پیچیده نیست. OBV بدین صورت عمل می کند:

زمانی که یک سهم (یا هرگونه دارایی) به نسبت قیمت روز قبل با قیمت بالاتر بسته می شود، OBV صعودی و تمام حجم مثبت در نظر گرفته می شود. زمانی که سهام به نسبت قیمت روز قبل باقیمت پایین تر بسته می شود، OBV نزولی و تمام حجم منفی در نظر گرفته می شود. حاصل مجموع تجمع حجم مثبت و منفی، منحنی OBV رسم میشود.

کاربرد اندیکاتور OBV برای تحلیل یک سهم

 تعیین روند

خط “OBV” برای تائید روند یا تعیین تغییر جهت های احتمالی مورد استفاده قرار می گیرد. به این صورت که تائید روند در دو حالت زیر شکل میگیرد:

• اگر خط OBV در حال صعود باشد، تائیدی است بر روند صعودی قیمت.
• اگر خط OBV در حال پایین آمدن باشد و روند نزولی داشته باشد، تائیدی است بر روند نزولی قیمت.

 تشخیص واگرایی

• اگر منحنی اندیکاتور OBV بالا برود اما قیمت پایین بیاید نشان دهندۀ این موضوع است که روند نزولی ممکن است ضعیف شده و به شکل یک روند صعودی تغییر کند.
• اگر OBV پایین بیاد اما قیمت بالا برود نشان دهندۀ این موضوع است که ممکن است روند صعودی ضعیف شده و به شکل یک روند نزولی تغییر کند.

نحوه محاسبه اندیکاتور OBV

(OBV(t) = OBV(t-1) + Vol, if C(t) > C(t-1

(OBV(t) = OBV(t-1) – Vol, if C(t) < C(t-1
(OBV(t) = OBV(t-1), if C(t) = C(t-1

t: دورۀ زمانی جاری
t-1: دورۀ زمانی قبلی
C: قیمت بسته شدن
Vol: حجم

سه قانون برای محاسبه حجم تعادلی وجود دارند:

• اگر قیمت بسته‌شدن امروز بالاتر از قیمت بسته‌شدن دیروز باشد: حجم تعادلی کنونی = با حجم تعادلی قبلی + حجم امروز
• اگر قیمت بسته‌شدن امروز پایین‌تر از قیمت بسته‌شدن دیروز باشد: حجم تعادلی کنونی = حجم تعادلی قبلی منهای حجم امروز
• اگر قیمت بسته‌شدن امروز مساوی با قیمت بسته‌شدن دیروز باشد: حجم تعادلی کنونی = حجم تعادلی قبلی

نمونه‌ای از محاسبه حجم تعادلی

در زیر مثالی فرضی از قیمت بسته‌شدن یک سهم فرضی و حجم را می‌بینید:

روز اول: قیمت بسته‌شدن مساوی است با ۱۰۰۰ ریال، حجم مساوی است با ۲۵۲۰۰ سهم
روز دوم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با ۱۰۱۵ ریال، حجم مساوی است با ۳۰۰۰۰ سهم
روز سوم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با ۱۰۱۷ ریال، حجم مساوی است با ۲۵۶۰۰ سهم
روز چهارم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با ۱۰۱۳ ریال، حجم مساوی است با ۳۲۰۰۰ سهم
روز پنجم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با ۱۰۱۱ ریال، حجم مساوی است با ۲۳۰۰۰ سهم
روز ششم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با ۱۰۱۵ ریال، حجم مساوی است با ۴۰۰۰۰ سهم
روز هفتم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با ۱۰۲۰ ریال، حجم مساوی است با ۳۶۰۰۰ سهم
روز هشتم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با ۱۰۲۰ ریال، حجم مساوی است با ۲۰۵۰۰ سهم
روز نهم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با ۱۰۲۲ ریال، حجم مساوی است با ۲۳۰۰۰ سهم
روز دهم: قیمت بسته‌شدن مساوی است با ۱۰۲۱ ریال، حجم مساوی است با ۲۷۵۰۰ سهم

همانطور که مشاهده می‌شود، روز دوم، سوم، ششم، هفتم، و نهم روزهایی هستند که قیمت بسته‌شدن در آنها بالاتر است؛ بنابراین، این حجم‌های معاملاتی به حجم تعادلی اضافه می‌شوند.

روز چهارم، پنجم، و دهم روزهایی هستند که قیمت بسته‌شدن در آنها پایین‌تر است؛ بنابراین، این حجم‌های معاملاتی از حجم تعادلی کسر می‌شوند.

در روز هشتم، حجم تعادلی هیچ تغییری نداشته است زیرا قیمت بسته‌شدن تغییر نکرده است .

با توجه به این روزها، حجم تعادلی برای هر کدام از این ۱۰ روز عبارت است از:

حجم تعادلی روز اول = ۰
حجم تعادلی روز دوم = ۰ + ۳۰,۰۰۰ = ۳۰,۰۰۰
حجم تعادلی روز سوم = + ۲۵,۶۰۰ = ۵۵,۶۰۰
حجم تعادلی روز چهارم = ۵۵,۶۰۰ – ۳۲,۰۰۰ = ۲۳,۶۰۰
حجم تعادلی روز پنجم = ۲۳,۶۰۰ – ۲۳,۰۰۰ = ۶۰۰
حجم تعادلی روز ششم = ۶۰۰ + ۴۰,۰۰۰ = ۴۶,۶۰۰
حجم تعادلی روز هفتم = ۴۶,۶۰۰ + ۳۶,۰۰۰ = ۷۶,۶۰۰
حجم تعادلی روز هشتم = ۷۶,۶۰۰
حجم تعادلی روز نهم = ۷۶,۶۰۰ + ۲۳,۰۰۰ = ۹۹,۶۰۰
حجم تعادلی روز دهم = ۹۹,۶۰۰ – ۲۷,۵۰۰ = ۷۲,۱۰۰

تفاوت بین حجم تعادلی و اندیکاتور تراکم/توزیع

حجم تعادلی و خط تراکم/توزیع مشابه هستند از این لحاظ که هر دو اندیکاتورهای مومنتومی هستند که از حجم برای پیش‌بینی حرکات «پول هوشمند» استفاده می‌کند. با این حال، این تنها تشابه این دو اندیکاتور است.

حجم تعادلی توسط افزودن حجم در صورت بالاتر بودن قیمت‌ بسته‌شدن و کاستن حجم در صورت پایین‌تر بودن قیمت بسته‌شدن محاسبه می‌شود.اما فرمول خط تراکم/توزیع به طور کل با آنچه که در مورد حجم تعادلی گفته شد متفاوت است.

به‌شکل ساده‌شده، فرمول خط تراکم/توزیع با استفاده از موقعیت فعلی قیمت نسبت به محدوده معاملاتی اخیر آن ضرب در حجم آن بازه زمانی خاص به دست می‌آید.

محدودیت‌ های اندیکاتور OBV

در ابتدا باید گفت که حجم تعادلی یک اندیکاتور پیش رو یا متقدم است، یعنی این که تخمین هایی صورت می پذیرد، ولی در این خصوص که برای سیگنال‌ ها چه اتفاقی رخ دهد توضیح خاصی وجود ندارد! به دلیل این محدودیت، احتمال به وجود آمدن سیگنال اشتباه به وسیله اندیکاتور obv زیاد خواهد بود، به همین خاطر بهتر است این اندیکاتور را در کنار یک اندیکاتور متاخر مورد استفاده قرار دهید.

به عنوان مثال قادرید یک خط میانگین متحرک به حجم تعادلی بی افزایید و مواردی که حجم تعادلی خط میانگین متحرک را می‌ شکند، مورد بررسی قرار دهید.همین طور چنانچه اندیکاتور حجم تعادلی موجب شکست همزمان شد، قادرید تایید نمایید که شکستی در قیمت اتفاق افتاده است.

نکته دیگر در خصوص با استفاده از حجم تعادلی این است که جهشی بزرگ در حجم معاملات در یک روز خاص، امکان دارد اندیکاتور را برای مدتی بلا استفاده کند. برای مثال، تحت شرایطی که شرکت افزایش سود عجیبی اعلام کرده و یا معاملات حقوقی ‌ها در ابعاد کلان انجام شود، این احتمال وجود خواهد داشت که اندیکاتور صعود و یا افت شدیدی را تجربه کند که این جهش یا افت شدید امکان دارد از یک روند نشات نگرفته باشد.

برای مشاهده مطالب دیگر بورس آموز کلیک کنید.

برای ورود به اینستاگرام بورس آموز کلیک کنید.